KansArm? heet de permanente tentoonstelling over armoede anno nu in Museum De Proefkolonie in Frederiksoord. Hiermee krijgt de bestaande tentoonstelling over armoede twee eeuwen geleden een actueel vervolg. Voor de inhoud is een beroep gedaan op ervaringsdeskundigen, onder andere van Expertisecentrum Sterk uit Armoede.
KansArm? is vormgegeven als een doolhof met eenentwintig kamers en een veelvoud aan deuren. Het doolhof staat voor de complexiteit, verwarring en uitzichtloosheid die mensen in armoede ervaren. Want armoede is geen rechte lijn met een duidelijke oplossing en voelt voor veel mensen als een doolhof vol obstakels, verkeerde afslagen en dead ends. Via audiovisuele fragmenten, interactieve installaties en persoonlijke verhalen ervaart de bezoeker de dagelijkse strijd van mensen die in de knel komen door gebrek aan kansen, keuzestress, isolement en bureaucratische barrières. En boven emoties als schaamte, uitzichtloosheid, machteloosheid en eenzaamheid zweeft continu de gedachte: hoe kom ik hieruit?
Water aan lippen
Veel input voor de tentoonstelling komt van ervaringsdeskundigen. Daardoor is er een sterke koppeling met de actuele situatie en is KansArm? een intense, confronterende en verhelderende ervaring. Cijfers en statistieken worden menselijke verhalen met gezichten, dromen, teleurstellingen en veerkracht. Ervaringsdeskundige Riane Kuzee-Hoogeveen van Sterk uit Armoede speelt een belangrijke rol in de tentoonstelling. Niet alleen als bron, maar ook als verteller. Er is een animatie gemaakt waarin ze haar verhaal vertelt, terwijl het water haar tot aan de lippen staat. De bezoeker kan met een druk op een knop symbolisch geldbedragen geven, waardoor het waterpeil zakt.
Ongelijkheid
‘Ik hoop dat mensen anders naar mensen in armoede gaan kijken en hun vooroordelen kwijtraken’, zegt Riane. ‘Er rust nog altijd een taboe op armoede. Het is iets waar mensen niet makkelijk over praten. En dan gaat het niet alleen over gebrek aan geld, maar ook over andere tekorten. Veiligheid, een dak boven je hoofd, geborgenheid. Dat taboe moet weg. Niemand kiest bewust voor armoede. Het is iets dat je overkomt.’ Het is precies wat de tentoonstelling wil bereiken: bezoekers prikkelen tot reflectie zodat ze hun vooroordelen en aannames eens ter discussie gaan stellen. De persoonlijke verhalen maken duidelijk dat armoede iedereen kan treffen, ongeacht achtergrond of leeftijd. Het maakt van KansArm? een rauwe en indringende tentoonstelling over wat armoede écht betekent en over ongelijkheid anno nu.