Bij armoede en geldproblemen wordt vaak alleen naar het financiële plaatje gekeken en niet naar de mens achter die rode cijfers, terwijl problemen met geld vrijwel altijd samenhangen met andere problemen. Dat zegt David James Osguthorpe. Hij is ervaringsdeskundige bij de gemeente Leeuwarden.
Hij is geboren in Newcastle in noordoost Engeland, waar hij opgroeide in een arme wijk met criminaliteit, drugs en drankmisbruik. Eenmaal op eigen benen raakte hij in de schulden en werd dakloos. Het begin van een nieuw bestaan was zijn verhuizing naar Nederland, waar familie van hem woonde. Als kind had hij ook al een paar jaar in Nederland gewoond. In het land van Afsluitdijk en Deltawerken werd het leven langzaam maar zeker iets lichter en overzichtelijker. Hij kreeg een relatie en ging in een fabriek werken om zijn schulden af te lossen. Iets doen met zijn ervaringen, dat stond voor hem als een paal boven water. Na een inspirerend gesprek met iemand die als ervaringsdeskundige werkte, nam hij contact op met de gemeente Leeuwarden. Hij vertelde wat hij wilde, maar dat hij niet wist waar hij moest aankloppen. ‘Ze hadden iets in Groningen lopen met een partner, Expertisecentrum Sterk uit Armoede. “Als je daar op intake gaat kun je misschien een opleiding volgen”, zeiden ze.’ Dat lukte. Na zijn opleiding kwam hij in dienst bij Sterk uit Armoede en werd bij de gemeente Leeuwarden gedetacheerd. In de Friese hoofdstad Leeuwarden werkt David James samen met Marco Bijlsma. Aanvankelijk was het wel een beetje spannend, vertelt hij. ‘Ervaringsdeskundige, iemand die met één been in de leefwereld staat en met één been in de systeemwereld, was een nieuwe functie binnen de gemeente. Je moet aan elkaar wennen, maar met wederzijds respect en goede afspraken komt dat helemaal goed. Het loopt als een trein in Leeuwarden.’
Grote boze meneer
Hoe ziet zijn gemiddelde werkdag eruit? ‘Geen dag is gelijk!’, zegt hij enthousiast. ‘Vandaag ga ik bijvoorbeeld als buddy met iemand mee naar afspraken met een sociaalwerker en de kredietbank. Daarnaast is er een uitvoeringsoverleg over de pilot schuldenvrij leven. Dan kijk je met de beleidsmakers mee hoe de pilot wordt uitgevoerd. Op het programma staat ook een casusoverleg. Wij kijken dan vanuit ons perspectief als ervaringsdeskundige naar een bepaalde casus. Verder doe ik voor iemand een aanvraag bij het Volwassenfonds Sport & Cultuur. Dat fonds is bedoeld voor volwassenen die leven rond het bestaansminimum. Ze hebben niet genoeg geld om mee te doen aan bijvoorbeeld zwemles, muziekles, fitness, voetbal. Het fonds zorgt ervoor dat het lesgeld en/of de materialen worden betaald. Bij zo’n aanvraag kom je ook achter de voordeur, want je gaat met mensen in gesprek over hun situatie. Dan blijkt er vaak meer te spelen dan alleen een gebrek aan geld voor sport of muziek. Bij iemand thuis of op het spreekuur ben ik niet “die grote boze meneer “ van de gemeente of van een instantie. Ik ben gewoon David en ik weet hoe het is om in de shit te zitten, maar ik weet ook dat er hulp is en dat je eruit komt. De drempel is laag en de herkenning groot. Daardoor lopen dingen soms wat soepeler.’