Marco Bijlsma werkt als ervaringsdeskundige bij de gemeente Leeuwarden. Die stad kent hij als zijn broekzak, want hij is er geboren en getogen. Doordat hij zijn eigen ervaringen met schulden en psychische problemen een plek wist te geven kan hij anderen helpen en de gemeentelijke overheid adviseren.
Hij had zichzelf ‘een schop onder de kont gegeven en wilde schoon schip maken. Schulden aflossen. Werken aan zijn geestelijke gezondheid. Het lukte. Zijn nieuwe start, na jaren van tegenwind, begon met vrijwilligerswerk bij een buurtservicepunt. Eenmaal vrij van schulden volgde hij een opleiding tot budgetcoach, want hij wilde graag iets doen met die zwarte bladzijde die hij gelukkig had omgeslagen. Mensen helpen bij geldproblemen, maar ook helpen om die problemen te voorkomen. Daarna deed Marco de opleiding tot ervaringsdeskundige bij Expertisecentrum Sterk uit Armoede. ‘Dat was niet alleen een vak leren, maar het was ook een traject om aan mezelf te werken’, zegt hij. ‘Ik heb er veel aan gehad. Ik wist weer wie ik was.’
Een beetje rust
Als “ervaringsambtenaar” van de gemeente Leeuwarden gaat hij op huisbezoek bij mensen die niet of nauwelijks in beeld zijn bij een sociaal wijkteam en de gemeente. ‘In samenspraak met de bewoners maak ik een plan van aanpak om hulpvragen op te lossen’, vertelt hij. ‘Als schakel tussen burger en overheid zorgen we voor een warme overdracht aan een sociaal wijkteam of de kredietbank.’ Maar het gaat niet alleen om de overdracht, zo vervolgt hij. ‘Ik vervul ook de rol van buddy. Ik zorg bijvoorbeeld dat ze een beetje rust krijgen. Het meeste regelwerk doen ze zelf, zoals bellen met een instantie. Dan zit ik naast ze. Mocht het helemaal niet lukken dan pleeg ik dat telefoontje voor ze. Waar het uiteindelijk om gaat is dat mensen hun financiële huishouding weer op orde krijgen en weten wat ze moeten doen om te voorkomen dat ze opnieuw in de fout gaan.’
Werken aan verbetering
Je moet de menselijke kant van armoede en schulden zien, stelt Marco. ‘Ik werk in de schuldhulpindustrie zeg ik wel eens. Want het ís een industrie. Armoede is overal. Je hebt veel mensen met schulden. De meeste daarvan denken dat zij de enige zijn met dat soort problemen. Dat kan leiden tot paniekaanvallen, jezelf opsluiten. Je creëert je eigen gevangenis en je isoleert jezelf van de buitenwereld. Op dat moment is het heel fijn als er iemand is die naar je luistert, die je vertelt dat jij echt niet de enige bent met schulden en die samen met jou gaat werken aan verbetering.’ De schuldhulpverlening duurt achttien maanden. ‘Het is even doorbijten, maar die tijd valt te overzien’, zegt Marco. ‘En daarna heb je weer een begindatum van je leven. Uit eigen ervaring weet ik dat er gigantische last van je schouders valt.’ Marco is ook betrokken bij het Meedenkpunt in de hal van het stadskantoor, waar mensen vragen kunnen stellen over bijvoorbeeld een onduidelijke brief, over een toeslag of over een uitkering. ‘Vaak blijkt er meer te spelen’, zegt Marco. ‘Als ervaringsdeskundige herken je de signalen en je weet hoe je daarnaar moet handelen.’